Adaptacja strychu i przestrzeni międzywieżowych Katedry Wrocławskiej – architektura z poszanowaniem historii | Lindom Architektura
11 listopada to dzień, w którym wspominamy tych, którzy walczyli o wolność – ale też zastanawiamy się, jak dziś budujemy naszą wspólną przestrzeń.Wolność to nie tylko niezależność narodu, lecz także prawo do tworzenia, do odbudowy i nadawania nowego znaczenia miejscom, które przetrwały próbę czasu.
Jednym z takich miejsc jest Katedra Wrocławska – symbol odrodzenia i siły. Po zniszczeniach wojennych w 1945 roku została odbudowana z ruin w latach 1946–1951 dzięki wysiłkowi architektów, inżynierów i mieszkańców Wrocławia.
Ta historia odbudowy – łączenia przeszłości z przyszłością – stała się inspiracją do powstania wyjątkowego projektu, który przywraca dawnym murom nowe życie.
Adaptacja strychu i przestrzeni międzywieżowych Katedry Wrocławskiej
Przedstawiamy pracę dyplomową pod tytułem
„Adaptacja strychu i przestrzeni międzywieżowych Katedry Wrocławskiej”,
autorstwa Eweliny Szczepańskiej,
wykonaną pod opieką dr inż. arch. Barbary Pierścionek.
Projekt powstał w ramach studiów inżynierskich na kierunku Architektura i Urbanistyka na Politechnice Opolskiej, a jego celem było stworzenie nowoczesnej, dostępnej przestrzeni wystawienniczej w obrębie zabytkowej katedry, przy pełnym poszanowaniu jej wartości historycznych i duchowych.
Kontekst i założenia projektu
Katedra Wrocławska, położona na Ostrowie Tumskim, stanowi jedno z najważniejszych dzieł sakralnych w Polsce. Jej początki sięgają około X wieku, kiedy w tym miejscu istniał już kościół, a być może także wcześniejsze świątynie.
Na przestrzeni wieków budowla była wielokrotnie przebudowywana, dostosowując się do ducha kolejnych epok – od romańskiej po neogotycką. Doświadczała licznych zniszczeń – pożarów, kataklizmów i bombardowań – jednak zawsze się odradzała.
W 1945 roku w Wielkanoc została zbombardowana. Jednak po zniszczeniach wojennych katedrę odbudowano już w latach 1946–1951 pod kierunkiem Marcina Bukowskiego, wprowadzając stalową więźbę dachową. W kolejnych latach, m.in. dzięki pracom prof. Małachowicza, udoskonalono rozwiązania techniczne, w tym wprowadzono windę do wieży północno-zachodniej.
fot. Ewelina Szczepańska
fot. Ewelina Szczepańska
Po odbudowie w latach powojennych obiekt odzyskał dawną świetność, jednak przestrzeń poddasza i przestrzeni międzywieżowych pozostała niewykorzystana.
Założenia projektowe:
- adaptację poddasza na cele wystawiennicze z poszanowaniem sakralnego charakteru miejsca
- rozwiązanie problemu dostępności poprzez zaprojektowanie nowej klatki schodowej,
- nawiązanie do historii
- przedstawienie i wykorzystanie przestrzeni dotąd niedostępnych dla zwiedzających, poddasze i taras widokowy wież
- zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania
- termomodernizację dachu i wprowadzenie podłogi nad sklepieniami,
- stworzenie koncepcji czterech wariantów aranżacji ekspozycji, różniących się nastrojem i oświetleniem,
- oraz połączenie Katedry z Kolegiatą w formie symbolicznej ścieżki historycznej.
Analiza stanu istniejącego
Dokumentacja inwentaryzacyjna powstała na podstawie własnych badań oraz opracowań prof. Małachowicza i Bukowskiego.
Fotografie i pomiary pozwoliły dokładnie określić zróżnicowaną wysokość sklepień oraz konstrukcję stalowej więźby dachowej, które miały kluczowe znaczenie dla późniejszych decyzji projektowych.
Ewelina Szczepańska-Inwentaryzacja Katedry Wrocławskiej
Architektura z poszanowaniem historii – Dostępność i komunikacja
Jednym z głównych problemów projektowych było zapewnienie bezpiecznego i zgodnego z przepisami dostępu do poddasza.
Najbardziej optymalnym rozwiązaniem okazało się dostawienie stalowej klatki schodowej w sposób subtelny, dopasowany do bryły budynku. Konstrukcja została podzielona na dwie części – opartą na fundamencie oraz podwieszoną do wieży. Zastosowano szklenie w kolorze zbliżonym do patyny miedzianej, co pozwala harmonijnie wpisać nowy element w zabytkową architekturę. Ważne było również zachowanie istniejących elementów technologicznych poddasza, które zostały sprytnie wykorzystane w projekcie wnętrza tak by dopełniały a nie dominowały przestrzeń.
Ewelina Szczepańska-koncepcja dostępności
Dwie koncepcje aranżacji – gra światła i cienia
W projekcie opracowano cztery warianty aranżacji – dwie nich dotyczą kaplicy masek nad sklepieniem naw bocznych, które szerzej omówimy w następnym artykule.
Poniżej przedstawiamy dwie główne koncepcje adaptacji poddasza nawy głównej, które wykorzystują grę światła i cienia:
Koncepcja „ciemna”
Opiera się na nastrojowym oświetleniu ekspozycji i subtelnym podświetleniu kratownic ze względów bezpieczeństwa.
Wzdłuż ścian zaprojektowano moduły wystawiennicze układające się w dynamiczną, pozaginaną wstęgę, z której wyrastają oszklone graniastosłupy ekspozycyjne.
Strefa wejściowa i końcowa doświetlone są światłem naturalnym, zgodnie z ideą przejścia: światło – półmrok – światło.
Ewelina Szczepańska- Adaptacja strychu i przestrzeni międzywieżowych Katedry Wrocławskiej koncepcja „Ciemna”
Ewelina Szczepańska- Adaptacja strychu i przestrzeni między wieżowych Katedry Wrocławskiej koncepcja „Ciemna”
Koncepcja „jasna”
Druga propozycja zakłada maksymalne wykorzystanie światła dziennego i sztucznego, tworząc kontrast między ciemnymi elementami konstrukcji a jasnymi powierzchniami ekspozycyjnymi.
Ta wersja eksponuje przestronność i rytm konstrukcji dachowej, zachowując jednocześnie sakralny charakter miejsca.
Ewelina Szczepańska- Adaptacja strychu i przestrzeni międzywieżowych Katedry Wrocławskiej koncepcja „Jasna”
Ewelina Szczepańska- Adaptacja strychu i przestrzeni międzywieżowych Katedry Wrocławskiej koncepcja „Jasna”
W obu wariantach przewidziano strefę przy oknie wschodnim, przeznaczoną na ekspozycję malarstwa sakralnego stanowiące stały element wystaw.
Architektura, która łączy pokolenia
Projekt jest przykładem tego, jak młode pokolenie architektów może twórczo interpretować historię, nadając jej nowy wymiar.
To opowieść o wolności w tworzeniu, o szacunku do przeszłości i o odpowiedzialności za przestrzeń, jaką zostawiamy przyszłym pokoleniom.
📍 Lindom Architektura & Budownictwo
Tworzymy z pasją – łączymy tradycję z nowoczesnością.
🌐 www.lindom.pl
📞 606 312 761 ✉️ biuro@lindom.pl
Najnowsze komentarze